1890’larda Girit’ten Side’ye göç eden bir ailenin üçüncü kuşağından Ali İhsan Barut, herkesin bildiği adıyla Ali Barut. Side’de turizmi ilk başlatan isimlerden. 

Ailesi Ali Barut’un liseyi de okuyup memur olmasını istiyor ama Ali Barut’un hem kendisi hem de Side için büyük hayalleri var.

Ailenin bütün baskılarına rağmen lise eğitimi için kaydını yaptırmaz, okulu terk eder.

Okulu terk eden Ali Barut Side’ye döner.

Yıl 1958. O yıllarda otuz bin nüfuslu küçük bir kent olan Antalya’nın en merkezi yerinde Ali Barut küçük bir dükkân kiralayıp terziliğe başlar. 

Ali Barut bu terzi dükkânı ile hayallerini kurduğu işlere yelken açmaya başlamıştır. Bir süre sonra terzilik işine ek olarak inşaat işine, demir tüccarlığına, müteahhitlik alanlarına da girer. Bazı kamu ihalelerini almaya, konutlar yapmaya başlar. 

Zincirin ilk halkası Cennet Otel 

1947’de Ordinaryüs Prof. Arif Müfid Mansel önderliğinde başlayan Side kazıları ile Side’nin Antik Çağlarda ne denli önemli bir kent olduğu kazılardan çıkan eserlerden anlaşılmaya başlanır. Ağır da olsa Side tanınmaya başlar. Bu arada 1955’lerden itibaren Beatnik ve 1965’lerden itibaren de Hippi adı verilen akımların tesiriyle Side, Avrupalı ve ABD’li gençlerin gelmeye başladığı bir destinasyondur artık. 

Müteahhitlik işinden iyi paralar kazanan Ali Barut hayallerini gerçekleştirmeye başlamanın zamanıdır diye düşünerek1971 yılında Side’de ilk otelini açar. Otelin adı Athena’dır. Otel açılmış açılmasına da, otelin karayolu ile bağlantısı yoktur! Otele gelmek için tek yol, denizdir. Tabi tek sorun da otelin yolunun olmaması değildir. 

Bu arada 1974 yılında, Kıbrıs Barış Harekâtı olur. O günlerde Manavgat Belediye Başkanı Ali Barut’a telefon eder ve Manavgatlı bazı gençlerin otelin adını fazla Yunanlı bulduklarını, birtakım tatsızlıklar olabileceği için Ali Barut’u uyarır. 

Olası taşkınlıkların sonuçlarının neler olabileceğini bilen Ali Barut, aslında adını Side’deki bir tapınaktan alan Athena isminin yer aldığı bütün tabelaları indirir ve yemyeşil bahçesi, envai çeşit ağaçları ile cenneti andıran bu otele isim olarak “Cennet” adını verir ve bütün tabelaları yeniden yaptırır. 

Turizm işinin yalnızca oda ve yemek hizmeti vermek olmadığını da gören Ali Barut, konukların deniz-kum-güneş dışında başka aktivitelere de katılmaları gerektiğini görür. Su sporları için uygun ortam olduğunu görür ve su kayağı ve rüzgâr sörfü başta olmak üzere bir dizi aktiviteyi otelin sunduğu hizmetler arasına sokar. 

Ali Barut artık rüzgâr sörfü ve su kayağı hocalığını da yapmaya başlar.

Özal ile Dostluk

Cennet Otel’in yanı başına Sırma Sitesi kurulur. Yeni komşular da 1977 yılının yaz aylarında yazlıklarına yerleşirler. Sırma Sitesi’nde yazlık evi olanlar arasında bir dönem Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı da yapan Turgut Özal da vardır. 

Barutlar ile Özal ailesinin yıllarca sürecek dostluğu işte bu zaman başlar. Turgut Özal sık sık Ali Barut’un konuğu olur. 

Özal ile olan dostluk Side’ye yolun yapılmasını da sağlar.. Ulaşımın kolaylaşması Side’de turizmin daha hızlı gelişmesini sağlar. 

Bütün bu olumlu gelişmeler sonucunda Cennet Otel’in kapasitesi talebi karşılayamaz olur. Artık 50 oda yeterli gelmemektedir. Otele ek bina yapılarak kapasite 150 odaya çıkarılır. Cennet Otel o yıllarda aranılan ama her isteyenin de oda bulabildiği bir tesis değildir. Cennet Otel’den yer almak bir ayrıcalık haline gelir.

Ali Barut bu arada Side’nin de gelişmesi için çalışmalar yapar. Kasabanın çevre düzenlemesi ve yeşillendirilmesi çalışmalarına öncülük eder.

12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrasında Turgut Özal kurulan hükümette başbakan yardımcısı olur. Askeri yönetim sonrasında başlayacak sivil siyasi yaşama kuracağı bir parti ile katılmak isteyen Özal, siyasete girer. Görüşmelerini ve toplantılarını ağırlıklı olarak Side’de, Cennet Otel’de yapmaya başlar. 

Turgut Özal, kurduğu Anavatan Partisi ile iktidara gelir, Başbakan olur ve en önemli yatırımlarını turizm alanında yapar. Bunda Cennet Otel’in ve Ali Barut’un bir etkisinin olduğu muhakkaktır. 

Bu yıllarda Cennet Otel sanatçıların ve film ekiplerinin de konakladıkları otel olur. Zeki Müren, Kadir İnanır, Fikret Hakan, Salih Güney, Perihan Savaş, Cüneyt Arkın, İbrahim Tatlıses, Ferdi Tayfur ve Necla Nazır Cennet Otel’de konaklayanlar arasındadır. 

Hindistan seyahati ile dünyası değişti

Ali Barut 1984 yazında bir Alman profesör ile birlikte üç haftalığına Hindistan’a gider. Hindistan seyahati Ali Barut’un dünyasını değiştirir.

Ali Barut ülkeye döndüğünde Cennet Otel’in yanındaki bir arsayı da satın alarak ikinci otelinin inşaatına başlar. Cennet Otel’e göre daha büyük ve modern 112 odalı Acanthus Oteli 1986 yılında hizmete girer. Ali Barut’un oğulları Haydar, Ahmet ve Levent artık büyümüşler, otelin işlerine ve yönetimine katkıda bulunmaya başlarlar. 1990’da Barut Hemera hizmete girer.

Ali Barut’un 1970’li yıllarda Side’de Cennet Otel ile başladığı otelcilik bugün başında üç oğlunun olduğu, Türkiye’nin uluslararası alanda marka olmuş, bünyesinde 11 tesisi olan bir otel zinciri oldu.

Bunlar Ali Barut’un Side’den başlayarak otelcilik ve turizmde yaptıklarından bilinenler. 

O’nun bir de yaptığı ve yapmaya devam ederken bilinmeyen başka özellikleri de var. 

Bunlar arasında okul yapımından başlayarak geniş yelpazede olan çok sayıdaki sosyal sorumluluk projeleri de var.

İşleri Oğullarına Bırakıyor

Ali Barut 1990 yılında aldığı bir karar ile işleri oğullarına bırakır. Oysa yaşı gençtir; 50’li yaşların ortasında birinin Türkiye’de işleri oğullarına bırakması pek rastlanılan bir şey değildir.

Ali Barut’un üç oğlundan en büyüğü Haydar Barut, “Babam Bir devrimci” diyor ve ekliyor “1960’ların Antalyası’nda hayallerin peşinden koşma cesareti göstermiş ve gerçekleştirmiş bir insandır.”

Anadolu topraklarında eşine ender rastlanan bir kişilik olarak Ali Barut, hayalleri için eğitimini yarıda bırakan, terzilikteki başarısını müteahhitlik ile devam ettiren, doğduğu köyün ülkenin önemli turizm destinasyonlarından biri olmasına öncülük eden, ülkenin önde gelen turizm markalarından birinin doğmasını ve gelişmesini sağlayan, bütün bunları geride bırakıp bireysel hayallerinin peşine takılıp genç sayılabilecek bir yaşta iş yaşamını oğullarına bırakabilme cesareti ve özverisinde bulunabilen biri.

(Ali İhsan Barut ile ilgili bu özet, Prof. Dr. Nazmi Kozak ve Prof.Dr Metin Kozak’ın editörlüğünü yaptığı Türk Turizmine Kanat Gerenler kitabından alındı. Yazının tamamı kitabın 6. cildinde yer alıyor) 

Kaynak: Turizm Gazetesi